نشریه مقالات هیئت و تمدن دانشگاه امام صادق (ع)

بدون شک، هیأت و آیین‌های مذهبی در تغییرات شتابان اجتماعی و حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی در افق گام دوم انقلاب، نقشی مهم و کلیدی بر عهده دارند. هیأت، همان تجمع مؤمنین بر محوریت مودّت امام و حلقه بستن آنان گرداگرد وجود مقدس ولیّ خداست. وظیفه و آرمان این محفل نورانی را امام صادق ^{علبه‌السلام} مشخص فرمودند، هنگامی که فضیل را مورد خطاب قرار داده و فرمودند: «آیا با هم مى‌نشینید و گفتگو می‌دارید؟...من این گونه مجالس را دوست می‌دارم؛ پس اى فضیل امر ما را احیا کنید! خداوند رحمت کند کسانى را که امر ما را احیا می‌کنند. اى فضیل کسى که از ما یاد کند یا نزد وى از ما یاد شود و از چشمانش به اندازۀ بال مگسى اشک جاری شود، خداوند گناهان او را اگر چه بیشتر از کف دریاها باشد مى‌آمرزد.»[1]

پس احیاء امر اهل‌بیت ^{علیهم‌السلام} که دارای معنایی ژرف بوده و ابعاد گسترده‌ای را در بر می‌گیرد، مأموریت اصلی و کارویژه هیأت است و این در حالی است که این معنای عمیق و چندجانبه، هسته مرکزی تمدن نوین اسلامی نیز خواهد بود. با در نظر گرفتن این نکته اساسی است که اهمیت نهادی به نام هیأت، بیش از پیش آشکار شده و ضرورت مطالعه و بررسی ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل آن، برجسته می‌گردد. نهادی که به مثابه تجربه زیسته و هویتی شیعیان و محبان آل الله ^{علیهم‌السلام} و آمیخته با تار و پود زندگی آنان بوده و قابلیت تمام‌عیاری جهت جامعه‌پردازی یا ورود به چالش‌های اجتماعی دارد.

یکی از الزامات «فعال‌سازی حداکثری» این ظرفیت عظیم و اختصاصی، تکاپو و تلاش علمی شایسته پیرامون وجوه و مسائل آن است. در این میان چه بسا، سنگینی باری که بر دوش دانشجویان، اساتید، محققان و صاحبان فکر و اندیشه قرار دارد، بیشتر از دیگران احساس می‌شود. شاید سخن از اندیشه‌ورزی و پژوهش حول موضوع هیأت و آیین‌های مذهبی، از سابقه چندان دیرینه‌ای برخوردار نباشد و همین مسئله نیز، بر دشواری گام نهادن در این مسیر بیفزاید؛ اما یقینا غفلت زدایی از این موضوع حیاتی و دست‌یابی به نتایج علمی و کاربردی، ارزش و حلاوتی خواهد داشت که آن دشواری را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

اهمیت و ضرورت فعالیت علمی در این زمینه تا آنجا بود که مقام معظم رهبری ^{مدظله‌العالی} در سال 1395، پدیده هیأت و مداحی را در خورِ کار علمی دانستند و مطالبه خویش را نسبت به این مسئله بیان نمودند. از این رو، مرکز تخصصی احیاء امر دانشگاه امام صادق ^{علیه‌السلام} به این مطالبه مقام عظمای ولایت، لبیک گفته و در نظر دارد از طریق نشریه «هیأت و تمدن» به انباشت مقالات علمی ارزشمند در این موضوع بپردازد. بنیادی‌ترین هدف از راه اندازی این نشریه علمی، خودآگاه ساختن جامعه علمی اعم از حوزه و دانشگاه در نسبت با این موضوع، تمهید جهت گفتمان‌سازی و ترویج و تثبیت نگاه علمی به هیأت و آیین‌های مذهبی و نیز، تحلیل نسبت آن با تمدن پردازی است.

[1] وسائل الشیعة ج۱۲ ص۲۰